Terugblik op 2024

Het jaar 2024 was een bijzonder jaar voor NCR: we vierden ons 90-jarig bestaan. Met gepaste bescheidenheid, maar ook met trots, keken we terug op negen decennia waarin het coöperatief gedachtegoed in Nederland vorm heeft gekregen. In die tijd is NCR uitgegroeid tot hét platform én kennisinstituut voor coöperatief ondernemen, waar coöperaties uit alle sectoren – groot én klein – zich thuis voelen. In 2024 verwelkomden we nieuwe leden uit onder meer de zorg, het onderwijs, de landbouw en de natuursector. Dit onderstreept het inclusieve karakter van NCR als platform voor álle typen coöperaties. Ook dit jaar kende NCR een jaarthema: De kans van de coöperatie. Centraal stond hoe coöperaties omgaan met maatschappelijke transities, hoe zij leden betrekken en welke kansen daarin schuilen. De coöperatieve vorm blijkt daarbij krachtig: alleen ga je misschien sneller, maar samen sta je sterker.

In het afgelopen jaar richtten de activiteiten van NCR zich nadrukkelijk op het ondersteunen van leden. Dat gebeurde via individuele dienstverlening, bijeenkomsten, onderzoeken en opleidingen vanuit de Coöperatie Academie. We zagen dat steeds meer coöperaties in-company trajecten inzetten om strategische thema’s zoals ledenbetrokkenheid, ledendialoog en taakduidelijkheid binnen gremia op te pakken. Deze onderwerpen vormden de rode draad in onze ondersteuning. Een duidelijke trend is dat veel coöperaties in-company trajecten gebruiken om de strategie te herijken of om belangrijke thema’s zoals ledenbetrokkenheid concreet vorm te geven.

NCR fungeerde ook dit jaar als ontmoetingsplek voor coöperaties. Er werden verschillende bijeenkomsten georganiseerd, waaronder De Nationale Coöperatiedag. Daarbij is steeds vaker gekozen voor locaties bij leden zelf, om de onderlinge dialoog te bevorderen. Steeds vaker organiseert NCR deze bijeenkomsten bij één van de leden, om daarmee ook de onderlinge afstemming te blijven zoeken. Leden willen met elkaar in gesprek kunnen gaan, van elkaar leren en ervaringen delen. Het coöperatieplatform – onze website – werd in 2024 vernieuwd en gebruiksvriendelijker gemaakt, met verbeterde vindbaarheid van informatie en een geoptimaliseerd CRM-systeem. Daarnaast kreeg ook het Coöperatie magazine een nieuwe uitstraling. Met drie hardcopy én drie digitale edities is het magazine actueler en breder inzetbaar als kennis- en inspiratiebron.

In 2024 richtte NCR zich op onderzoek naar datastromen binnen coöperaties, uitgevoerd via interviews en digitale vragenlijsten. Ook kreeg het transitieonderzoek uit 2023 een vervolg met een inspiratiesessie, waarin twee coöperaties – koplopers in de eigen sector – hun ervaringen deelden. Verder is hebben we weer een heruitgave van de Top 100 coöperaties van Nederland gepresenteerd. Ook willen we ons netwerk van professoren en lectoren van hogescholen en universiteiten actiever inzetten.

De NCR Academie blijft een essentieel onderdeel van onze dienstverlening. In 2024 is gewerkt aan het versterken van deze positie. Nieuwe programma’s zijn in ontwikkeling, waaronder het Talentenprogramma dat in april 2025 van start gaat. De belangstelling komt zowel uit de agrarische als niet-agrarische sector. Ook de Peergroup ledenraadsleden agrarische coöperaties start in 2025. Verder hebben we een succesvolle studiereis naar Finland georganiseerd met als thema data in coöperaties. In 2025 staat een nieuwe studiereis naar Bologna op de planning, met een agrarisch thema.

Tijdens de Algemene Vergadering van 13 november is de herziene Coöperatie Code gepresenteerd. Deze sluit aan bij maatschappelijke ontwikkelingen en biedt een moderne kijk op principes, voorschriften en good practices. Leden hebben een exemplaar ontvangen, evenals een acryl poster met de acht coöperatieve principes. NCR moedigt leden aan om de code actief toe te passen en zichtbaar te maken binnen hun coöperatie.

Tijdens de Algemene Vergadering in april 2024 nam Bianca Tetteroo (Achmea) na vier jaar afscheid van het NCR-bestuur. Haar opvolger, Ingrid van Zandvoort, werd unaniem benoemd. In november trad ook Siward Zomer (Coöperatie Energie Samen) toe als opvolger van Inge de Vries (Coöperatie Boer en Zorg), die met pensioen ging.

Financieel is 2024 afgesloten met een mooi resultaat . Ondanks fluctuaties in kosten blijft het financiële resultaat positief. Met een overschot presteert NCR beter dan begroot. De balans vertoont een stabiel beeld, zowel aan de actief- als passiefzijde. Tot slot kijken we met trots terug op een jaar waarin coöperaties zich sterk hebben laten zien als stabiele en toekomstgerichte organisatievormen. NCR blijft zich ook in 2025 inzetten voor het versterken van de coöperatieve sector.